У 1931 годзе
З пускам першай шахтавай печы магутнасцю 10 тыс.тон у год вапны,
быў закладзены падмурак прамысловай вытворчасці прадукцыі, якая мае важнае
народна-гаспадарчае значэнне і развіццю пасёлка Руба.
З таго часу штогод пачалі нарошчвацца вытворчыя магутнасці.
У 1936 годзе пушчана ў эксплуатацыю другая шахтавая печ, магутнасцю 12 тыс.тон у год.
Геолагаразведачныя работы, праведзеныя ў 1930 і 1934 гадах
Пацвердзілі значныя залежы даламітавага вапняка і перспектыўнасць развіцця завода.
У сярэдзіне 30-х гадоў у кар'еры Руба з'явіўся першы паравы экскаватар, які рухаўся па
спецыяльна ўладкованай у кар'еры чыгунцы і рабіў ускрышныя працы. Ёмістасць каўша
экскаватара складала 0,5 куб.м. Выдаленне грунта ад ускрышных прац выраблялася з дапамогай
паравоза вузкай каляіны, які працуе на чыгуначным шляху, пракладзеным паралельна шляху руху
экскаватара.
Вытворчасць вапны да 1941 года ўзрасла на заводзе ў дзесяткі разоў
Але далейшаму развіццю вытворчасці перашкодзіла вераломны напад фашысцкай Германіі. У пасляваенны перыяд былі зроблены велізарныя намаганні працоўных з мэтай больш хуткага. аднаўлення прамысловасці, у тым ліку і на вапнавым заводзе.
У 1948 годзе
Былі адноўлены і пушчаны ў эксплуатацыю шахтныя печы. У 1952—1953 гг.
у Рубе на правым беразе ракі Заходняя Дзвіна былі пабудаваны яшчэ тры шахтавыя печы.
прадукцыйнасцю
10 тыс.тон кожная.
У сувязі з тым, што асноўнай сыравіннай базай для завода ў Рубе з'яўляўся кар'ер на левым беразе
рэкі, а печы былі выбудаваны на правым беразе, бліжэй да галінкі чыгункі, якая злучала ў тыя
гады Рубу са станцыяй Віцебск,
падавалі вапняк з кар'ера на правабярэжны завод з дапамогай паветранай ліннай дарогі. Гэтая
дарога дзейнічала да 1977 года.
З уводам маста праз раку дарога была дэмантаваная, а падвоз сыравіны стаў ажыццяўляцца.
аўтатранспартам.
У 1953 годзе
З мэтай павышэння ўзроўню механізацыі тэхналагічнага працэсу, павелічэння прадукцыйнасці
працы і аб'ёмаў выпуску,
на вапнавым заводзе ў Рубе быў пабудаваны драбнільна-сартавальны цэх, адкуль ужо падрыхтаванае
сыравіна патрэбнай фракцыі падавалася на вапнавыя печы.
У пяцідзесятыя гады ідзе хуткі працэс нарошчвання тэхнічнай аснашчанасці вытворчасці. У
кар'ерах з'яўляюцца дызельныя і электрычныя экскаватары, аўтамабілі-самазвалы.
У пачатку 60-х гадоў
Беларускія вучоныя-аграномы выпрацоўваюць формы і метады барацьбы па зніжэнню ступені кіслотнасці.
падзольных глеб Беларусі. Найбольш эфектыўным сродкам з'явіўся даламітавы вапняк,
здробнены да фракцыі менш за адзін міліметр.
Даламітавая дробка, якая да 1960 года не ўяўляла ніякай каштоўнасці для галін
будматэрыялаў, ператварылася ў каштоўны кампанент для раскіслення глебы і нароўні з іншымі
мінеральнымі ўгнаеннямі заняла дастойнае месца ў беларускай аграхіміі.
У сярэдзіне 60-х гадоў
У Рубе пачынае ажыццяўляцца будаўніцтва першага завода па вытворчасці пылападобнай
вапняковай мукі фракцыяй каля 1 мм, магутнасцю 1 млн.
100 тыс.тон у год. У 1967 годзе была пабудавана і ўведзена ў эксплуатацыю першая чарга завода
вапняковай мукі магутнасцю 550 тыс.тон у год з тонкасцю памолу ніжэй за 1 мм.
У сувязі з уводам у эксплуатацыю першай чаргі завода вапняковы завод у Рубе
пераназываецца ў Віцебскі камбінат вапнавых матэрыялаў.
У пачатку 70-х гадоў
Пачалося інтэнсіўнае будаўніцтва кар'ера «Гралева», сыравінная база патрабавала значнага
павелічэння па аб'ёмах здабычы сыравіны. Гадавая прадукцыйнасць кар'ера была вызначана па
першапачатковаму праекту 5-6 млн. тон сыравіны за год. У адпаведнасці з рашэннямі XXV з'езда
КПСС, у Рубэ было пачата будаўніцтва 3 цэхі па вытворчасці даламітавай мукі. У снежні 1977 года
здадзена ў эксплуатацыю дзве тэхналагічныя лініі, а роўна праз год яшчэ тры тэхналагічныя лініі
па вытворчасці вапняковай мукі, агульнай магутнасцю 2200 тыс.тон у год.
У маі 1978 года загадам Міністэрства прамысловасці будматэрыялаў БССР Віцебскі камбінат.
вапнавых матэрыялаў быў перайменаваны ў ВПА «Даламіт».
У 70-80 гады
Нараўне з развіццём вытворчасці і вялікім прытокам працоўнай сілы значна ўзрасла
будаўніцтва
жылля і аб'ектаў сацыяльнай сферы. У пасёлку Руба з'явіліся прыгожыя шматпавярховыя жылыя дамы,
дзіцячыя сады, дом побыту, вытворча-бытавыя карпусы. Ужо ў 1975 годзе ва ўтульным месцы на
беразе ракі Заходняя Дзвіна пачала функцыянаваць свой санаторый-прафілакторый.
З уводам у эксплуатацыю трэцяга цэха праектныя магутнасці аб'яднання ўзраслі да 5,5 млн.т год,
а выпуск вапняковай пылападобнай мукі склаў у 1979 годзе 4 млн.900 тыс.тон у год.
У 1979 годзе
Пачата будаўніцтва Палаца культуры на 500 месцаў і інжынерна-лабараторнага корпуса, скончана будаўніцтва здраўпункта, адміністрацыйна-бытавога будынка кар'еракіравання і рамонтнай зоны горны тэхнікі. У цэхах і службах аб'яднання працаваў амаль двухтысячны калектыў працаўнікоў. Да 1990 года аб'ём вытворчасці пылападобнай мукі склаў 5,5 млн.т у год. Калектыў прадпрыемствы рэалізаваў усе існуючыя магчымасці для павелічэння колькасці і якасці выпускаемай прадукцыі.
З сакавіка 1995 года
УВА «Даламіт» шляхам акцыянавання пераўтворана ў адкрытае акцыянернае таварыства «Даламіт». У
Цяпер пылападобная прадукцыя з даламіту выпускаецца ў вытворчых цэхах нумар 5 і нумар 7.
Асноўную вытворчую базу складаюць 11 незалежных тэхналагічных ліній, праектнай
магутнасцю
да 440 тыс.тон у год кожная.
Тэхналагічны працэс перапрацоўкі даламіту заключаецца ў першасным і другасным драбненні,
сумешчанай сушцы і памоле (да фракцыі 0-1 мм) у млынах самаздрабнення «Аэрафол» і
малатковых
млынах, улоўліванне гатовага прадукта ў цыклонах і электрафільтрах, транспарціроўка прадукцыі
у
сіласныя склады з дапамогай пнеўматранспарту і механічнага транспарту.
Для забеспячэння якаснага і эфектыўнага памолу патрабуецца сушка зыходнай сыравіны, якая мае
натуральную вільготнасць 6-9%, якая ажыццяўляецца гарачымі газамі тэхналагічных топак. У
якасці тэхналагічнага паліва раней выкарыстоўваўся топачны мазут маркі М 100.
У 1971 годзе
У эксплуатацыю здаецца другая чарга завода вапняковай мукі, такой жа магутнасцю як і першая.
Сямідзесятыя гады характарызуюцца хуткім нарошчваннем магутнасцей па вытворчасці вапнавых.
даламітавых угнаенняў за кошт будаўніцтва новых цэхаў.
У другім паўгоддзі 1973 года ўведзены ў эксплуатацыю дзве тэхналагічныя лініі па вытворчасці.
даламітавай мукі ў цэху № 5, а ў 1974 годзе яшчэ тры лініі. Агульная магутнасць цэха склала 2200
тыс.тон у год. У сувязі з пераходам прадпрыемства на выпуск вапняковай пылападобнай мукі.
вытворчасць
вапны стала скарачацца і склала ў 1975 годзе 62 тыс.тон, замест выпускаюцца раней 105
тыс.тон.
З 2000 года
Прадпрыемства пераведзена на спальванне прыроднага газу, што дазволіла скараціць выдаткі вытворчасці, палепшыць экалагічную абстаноўку на прадпрыемстве, адкрыць перспектывы ўкаранення газатурбінных установак для выпрацоўкі ўласнай электраэнергіі і выкарыстання адпрацаваных газаў у якасці сушыльнага агента ў тэхналогіі вытворчасці даламітавай мукі. Прадпрыемства аснашчана вытворчай лабараторыяй, якая ажыццяўляе ўваходны кантроль, кантроль якасці паўфабрыкатаў і гатовай прадукцыі, кантроль за санітарным станам на працоўных месцах, прампляцоўцы і пасёлку. Увесь тэхналагічны працэс аўтаматызаваны. Укараненне АСУТП дазволіла весці дакладны кантроль за колькасцю сыравіны, якая перавозіцца, забяспечыць максімальную загрузку памольнага абсталявання і стабілізаваць працу тэхналагічных ліній у аптымальным, найбольш эканамічным рэжыме.
